Sıkça Sorulan Sorular

Herhangi bir ülkede yaşayan ilgili ülke vatandaşları, yaşadıkları ülkelerden farklı ülkelere çeşitli sebepler ile seyahat etmek istediklerinde vize almak durumunda kalabilirler. Vize almak zorunda olup olmama durumları; Gitmek istedikleri ülke ile vatandaşı oldukları ülke temsilcilikleri arasında vize uygulamalarına dair imzalanan anlaşmalara bağlıdır. Dünya üzerinde farklı ülkeler arasında vize uygulamalarına dair imzalanan anlaşmalar farklılık gösterebilmektedir. Bu durumda da vatandaşı olduğunuz ülkenin farklılığına göre vize uygulamalarına tabisinizdir.
‘’Vize nedir?’’ sorusunun cevabına gelince şu şekilde tanımlayabiliriz. Vize;  Bir devletin ilgili ülkede bulundurduğu  dış temsilcilikleri veya sınır makamları aracılığıyla, kendi ülkesine seyahat edecek bir yabancı ülke vatandaşının pasaportuna koyduğu ve bu yabancı ülke vatandaşının kendi  ülkesinin sınır kapısına kadar giderek sınır makamlarına giriş için başvuru yapabileceğini girebileceğini gösteren bir kayıttır. Genelde bir sticker şeklindedir ve vatandaşı olduğunuz ülkeye ait pasaportunuza basılır. Sticker şeklinde pasaportunuza basılacak bir vize için, pasaportunuzda karşılıklı en az iki sayfanın boş olması gerekmektedir. Bu durum başvuru sahipleri tarafından gözardı edilen bir durum olmasına karşın, üzerinde hassasiyetle durulması gerektiren, dikkat edilmesi gereken bir husustur.
Bu arada söylemekte fayda var; Vizeler ülke pasaportlarına sadece sticker şeklinde basılarak oluşturulmaz. Bazı ülkeler kendi oluşturdukları, web siteleri üzerinden ulaşılabilir portallar üzerinden de vize başvurularını almaktadır. Bu başvuruları alırken; Sisteme ilgili vize kategorisi için kişiye özel evrakların yüklenmesi  aşaması da vardır. Online ortamda incelenen vize başvurunuz olumlu anlamda sonuçlanırsa eğer; Elektronik ortamda, başvuru sahiplerinin bilgilerini içeren, planlanan seyahatin detaylarını içeren barkodlu bir belge tarafınıza yine elektronik ortamda iletilir. Bu belgenin çıktısını alarak da seyahatinizi gerçekleştirebileceğiniz durumlar vardır.

Almanya, Avusturya, Belçika, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İspanya, İsveç, İtalya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Polonya, Portekiz, Slovakya, Slovenya, Yunanistan. Bu ülkeler hem AB’ye üye hemde Schengen Bölgesine dahil ülkelerdir.  AB’ye üye olmayan İsviçre, İzlanda, Norveç ve Lichtenstein da Schengen bölgesine dahil ülkeler arasındadır. Bir yanacı Schengen bölgesine üye ülkelerden birinin  makamlarından aldığı vize ile üye ülke topraklarına girdikten sonra, vize de belirtilen süre zarfında diğer üye ülke topraklarına giriş hakkına sahiptir. Yanlış şu hususa dikkat etmekde fayda var. İlk giriş yapacağınız üye ülke toprakları hangisiyse o üye ülkenin ikamet ettiğiniz ülke topraklarında ki temsilciliğinden başvurunuzu yapmanız gerekmektedir. Almanya Hükümetinin ilgili temsilcliklerinden aldığınız Schengen statüsüne sahip vize ile ilk girişini Almanyaya yapmanız gerekir. İlk girişinizi diğer üye ülke topraklarına yapmaya çalışırsanız eğer bu ülkenin sınır güvenlik muhafızları sizi içeri almama hakkına sahiptir. Schengen bölgesine üye ülkelerin ortak bir veri sistemi olan Schengen İnformation System -SIS adı verilen bir veri tabanından yararlandıklarını bilmemizde fayda var. Bu sistemde Schengen Bölgesine gitmek isteyen kişilere ait işlenmiş bilgiler vardır. Sistemin üye devletlerin hepsinin kullanımına açık olduğunu bilmekte fayda var.

Vize başvurusu nereye yapılır? sorusu vatandaşlarımız tarafından merak edilen bir sorudur. Vize başvurusu yapacak ülke vatandaşları; Öncelikle bulundukları ilin ‘’ Başvuru yapacakları Ülkenin ‘’ hangi temsilciliğine bağlı olduğunu öğrenmek zorundadırlar. Bazı iller İlgili ülkenin Başkonsolosluğuna bazı iller ise Büyükelçiliklerinde bulunan vize bölümlerine bağlıdır. Bu bilgiyi edindikten sonra vize başvurunuzu yapmanız önemle tavsiye edilir. Bağlı bulunduğunuz temsilcilik genelde uzaklık anlamında size daha yakın olan temsilciliklerdir. Farklı amaçlarla seyahat etmek istediğiniz ülkenin bulunduğunun şehirde Fahri Başkonsolosluklarının veya Fahri Konsolosluklarının olup olmadığı konusunda da bilgi sahibi olmanızda fayda var.
Bazı ülkeler, Fahri Başkonsoloslukları veya Fahri Konsoloslukları aracılığıyla da vize verebilmektedirler.

Bu sorunun cevabı ne yazık ki genel bir cevap verilebilecek bir soru değildir. Vize başvuruları kendi aralarında kategorize olurlar ve her bir vize başvurusu için gerekli belgeler farklılık gösterebilmektedir. Bu sorunun cevabının  tam anlamıyla doğru cevaplanabilmesi için öncelikle ‘’ Seyahat edilmek istenen ülkenin hangi temsilciliğinden ve ne tür bir vize alınmak istenildiği’’ sorunun cevaplanması gerekmektedir. Bu soruya verilecek cevaptan sonra ilgili açıklamalar yapılabilecektir. Genel anlamda açıklama yapmak gerekirse vize başvurusu yapmak istediğinizin ülkenin ilgili temsilciliği sizden şahsi ve çalışma durumunuza uygun evraklar temin etmenizi ister. Bu her ülke için geçerli değildir. Sadece genel bir cevaptır. Bazı ülke temsilcilikleri sadece pasaport görselinizi gördükten sonra bile seyahartinize uygun vizeyi verebilmektedir

Vize başvurusunda bulunulurken yapılan hatalardan en büyüğü; Yapılacak olan vize başvurusunun olumlu sonuçlanma ihtimalinin hesabınızda bulunan bakiyenin referans alınarak belirlenmesidir. Halbuki böyle bir kıstas başlı başına bir hatadır. Kişiden tam tekmil çalışma evraklarını isteyen ilgili ülke temsilcilikleri kişilerin belgelerini bir bütün olarak incelemektedirler. Hesabınızda bulundurduğunuz bakiyeye de sadece planlanan seyahati karşılayıp karşılayamayacağını bilmek istedikleri için bakarlar. Hesapta bulundurduğunuz bakiyenizin dışında sizin normal çalışma hayatınızı sürdüren bir birey olup olmadığınıza, çalışma hayatını sonlandırıp emekliliğini yaşayan bir birey olup olmadığınıza, öğrenim hayatını sürdüren bir birey olup olmadığınıza bakarlar. Bu konuda örnekler çoğaltılabilir.

Yukarıdaki açıklamayı sadece hesap dökümlerinin başvurunuzu yaparken ne kadar öneme sahip olduğunu anlamanız açısından yaptık. Bilinmesi gereken hususların başında  şunu belirtmekte fayda var. İlgili ülkenin resmi temsilcisi olan Konsolosluk, Elçilik veya diğer resmi kurumlar; Kişilerin başvurularını değerlendirirken, başvuru sahiplerinin kendi ülkelerine çeşitli amaçlarla seyahat ettikten sonra tekrar geri dönüp dönmeyeceklerini sorgularlar. Bunu anlayabilmek için de kişiden çalışma hayatı, iş yeri bilgileri, maaş bordroları ve şahsi evraklarını talep ederler.

Hükümetler birbirleriyle vize genelgesine dair antlaşmalar yaparken birbirlerine karşı ekonomik anlamda  ne kadar güçlü olduklarına bakarlar. Vizeye dair kararlar alacak hükümetler gerek ekonomik gerek refah düzeyi açısından birbirlerine yakın ülkeler ise eğer aralarında imzaladıkları antlaşmalar da katı kurallar içermeyen hatta bazı durumlarda vize serbestisi taşıyan anlaşmalardır. Fakat taraf devletlerden herhangi biri hem ekonomik hemde hayat standartları açısından daha güçlü bir konumda ise eğer vize prosedürü çok daha katı kurallar içerir. Bu durumu bir örnekle ile pekiştirecek olursak Örn; İngiltere ülkesi gelişmiş bir ülkedir ve Türkiye Cumhuriyetinden, ülkesine gidecek Türk  vatandaşlarına çok katı vize prosedürleri uygular. Diğer yanda Arjantin’e bakalım. Arjantin ülkesi, Türkiye gibi gelişmekte olan bir ülkedir ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarından vize talep etmeyen bir ülkedir. Bunlar sadece örneklemelerdir. Farklı durumlarda vize prosedürlerinin belirlenme aşamasında referans alınmaktadır.

Vize başvurusu yaparken dikkat edilmesi gerekenler  sorusunun cevabını ararken yukarıda biraz genel bilgilerden bahsettik. Sırada pratikte dikkat edilmesi gereken hususlara var.

• Vize başvurusu yaparken pasaportunuzun yıpranmamış olmasına dikkat etmeniz gerekir. İlgili temsilcilikler; Yıpranmış, delinmiş veya sayfaları yırtılmış pasaportlara vize basmama veya dijital ortamda vize vermeme hakkını ellerinde saklı tutarlar.
• Vize başvuruları genelde şahsen yapılmalıdır. Gerçek ve tüzel bir kişi aracılığıyla vize başvurusu yapacaksanız eğer, sizin adınıza vize başvurusunda bulunacak kişiye vekalet vermeniz gerekmektedir.
• Vize başvurusunda bulunurken kullanacağınız pasaportunuz planlanan seyahat tarihinin dönüş tarihinden itibaren min. 3 ay daha geçerliliğinin bulunması gerekmektedir. Bu süre bazı kaynaklarda 6 ay bazı kaynaklar da 1 yıl olarak geçer. Bu sürenin değişkenlik göstermesinin sebebi; Ülkeden ülkeye vize başvuru prosedürlerinin farklılık göstermesidir.
• Vize başvurusu yaparken evraklarınızı; Seyahat etmek istediğiniz ülkenin vize başvuru prosedürünü baz alarak hazırlamanız gerekmektedir. Eksik veya doğruluğu kanıtlanamayan evraklar ile yapacağınız vize başvurularında yaşayayacağınız sorunların sorumlulukları size aittir.
• Vize bir başvuru yapılan ülkenin egemenlik hakkıdır. Bu sebeple vize başvurunuzun olumsuz sonuçlanabileceğini bilmenizde fayda var. Bu tarz olumsuz sonuçlanan başvurularda, tarafınızın ödediği tutarlar hiçbir şekilde iade edilmemektedir. Başvurunuzu yaparken ödediğiniz meblağlar; Vize başvurunuz olumlu sonuçlansın diye yapılan ödenen meblağlar değildir. Başvurunun değerlendirilsin diye ödediğiniz meblağlardır.
• Vize başvrusu yapmadan önce, planlanan seyahat süresi boyunca kendinizi finanse edecek yeterli maddiyata sahip olmadığınızı bilmenizde fayda var. Şöyle ki; Konsolosluk veya ilgili diğer temsilcilikler vize başvurunuzu değerlendirirken finansal kaynaklarınızla ilgili sizden döküman isterler. Bu dokümanlar kontrol edildikten sonra, yetersiz görülürse şayet bu durum vize başvurunuzun olumsuz sonuçlanma ihtimalini güçlendirir.
• Hali hazırda yaşadığınız ülkede belli bir iş ile meşgul değilseniz veya kendinizi ve bakmakla yükümlü olduğunuz aile bireylerini geçindirecek maddi yeterliliklere sahip bir birey değilseniz eğer; Vize başvurusu yapmamanız önerilir.

Vize başvurumu nereye yapmalıyım sorusu vatandaşlarımız tarafından en sık sorulan sorulardandır. Uluslararası hukuk kurallarına göre; Vize başvurunuzu daimi ikametinizin olduğu ülke topraklarından yapmanız gerekmektedir. Bunu bir örnekle açıklamak gerekirse; Belli bir ülkenin  vatandaşı olduğunuzu ve bu ülke toprakları içerisinde faal olarak hayatınızı sürdürdüğünüzü düşünün. Yaşadığınız ülkeden farklı  bir ülkeye, farklı amaçlar doğrultusunda seyahat etmek istiyorsanız eğer vize başvurunuzu ikamet ettiğiniz lokasyona en yakın  ilgili ülke temsilciliğinden yapmanız gerekmektedir. Farklı bir ülke sınırları içerisinde istisnai durumlar dışında vize başvurusu yapmanızın olanağı yoktur. Uluslararası hukuk kurallarına göre; Kişiler daimi ikametgahlarının olduğu ülke sınırları içersinde başvurularını yapmak durumundadırlar.

Uluslararası hukuk kurallarına baktığınızda bir ülkeye giriş hakkı verip vermemek o ülkenin egemenlik yetkilerindedir. Bir ülkeye girip giremeyeceğinize karar vermek veya hangi koşullarda giriş yapabileceğinizi belirlemek o ülkenin vize prosedürleri hakkında yazılı kararları ile belirlenmiştir. Vize başvurunuz hiçbir sebep gösterilmeden red ile sonuçlanabilir. İlgili ülkenin yaşandığınız ülkede ki resmi temsilcisi hali hazırda geçerli vizenizi iptal edebilir. Bütün bu konularda mutabık olmakta fayda var.

Vize başvurusu yaptıktan sonra, başvurunuz dosyada ki bazı eksikliklerden kaynaklı  veya seyahat amacınızın inandırcı bulunmamasından dolayı reddedilmiş olabilir. Bu tarz durumlarda öncelikle vize reddi için yapacağınız itirazı; Başvuru yaptığınız resmi temsilciliğe yapmanız gerekmektedir. Resmi temsilcilik aracılığıyla başvurunuzdan sonuç alamazsanız eğer; İtiraz için yargı yoluna başvuru yapabilirsiniz. Genel anlamda ülkelere baktığımızda itiraz için yargı yolunun açık olduğu ülkeler sınırlıdır. Bir ülke temsilciliği tarafından vize reddi aldıktan sonra yargı yoluyla itiraz başvurunuzu yapsanız dahi, bu itirazın olumlu sonuçlanma olasılığı azdır. Sebep şu ki; İlgili ülkenin yargı organları kendi ülkeleri için çok nadir aleyhte karar verirler. Bir diğer husus, bu devletin yargı organları vize başvuru reddine yapılan itirazları değerlendiriyor sa  eğer bu davalara o devletin mahkemeleri bakar. Bu durumda ilgili ülkede bir avukat bulmalı ve birlikte çalışmalısınız.

Vize ihlali; Aldığınız bir vizede, ilgili temsilcilik tarafından tarafınıza tanınan vizenin süresini aşmanız durumu, vizeyi veriliş amacının dışında kullanma durumunuzdur. Bu durumu bir örnek ile açıklamak gerekirse; Gitmek istediğiniz ülkenin, ikamet ettiğiniz ülkede bulunan temsilciliğinden öğrenim amaçlı bir vizeye başvurduğunu ve vizenizi aldıktan sonra hedef ülkeye gittiğinizi varsayın. Bu ülkeye gittikten sonra size sadece eğitim görmeniz amacıyla verilen bu vizeyi çalışmak veya başka bir amaçla kullanırsanız eğer vize ihlali yapmış sayılırsınız.